Lavanta Bakımı, Lavanta bitkisi, hoş kokusu sayesinde sabun, parfüm, deterjan ve kozmetik alanları da oldukça sık tercih edilen bir bitkidir. Aynı zamanda tıbbi ilaç yapılışında kullanılan bu çok amaçlı bir bitki, ülkemizde genellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetişir. Dünyada ise Hindistan, Güney Doğu Asya, Kuzey Afrika ve Kanarya Adalarında yetişir. Eğimli arazilerde ve saksılarda gruplar şeklinde yetiştirilebilen lavanta, etrafa yaydığı müthiş kokusu için evde de bakılabilecek bir çiçek türüdür.
Lavanta çiçeğinin içerdiği lenanol ve nelalil maddeleri etrafa rahatlatıcı ve sakinleştirici etki yayar. Bu harika kokan çiçek aynı zamanda antidepresan özelliği taşır ve uyku problemi olan kişilerin kesinlikle yetiştirmesi tavsiye edilir. Lavanta, solunum yolları içinde oldukça faydalıdır. Bu nedenle bu çiçekten birçok alanda faydalanılabilir. Bahçelerinizde ve taşlı arazilerde de yetiştirebileceğiniz lavanta, bakımı oldukça kolay olan bir bitki türüdür. 1 metre uzunluğa kadar büyüyebilen lavanta çiçeği çok yıllık ve yarı çalı şeklinde büyür. Lavanta çiçeğinin genellikle çiçeklerinden faydalanmak için yetiştirilir Çünkü bu bitkinin çiçeklerinden elde edilen yağlar en çok rağbet gören yağlar arasında yer alır.
Lavanta ekme işlemi
Güneş ışığını oldukça çok seven lavantalar, kumlu topraklara ya da suyu iyi sürdüren gevşek topraklara pelit karıştırılarak dikilebilir.
Lavanta eğer araziye dikilecekse çok yıllık bir bitki olması nedeniyle ekilecek araziye önceden sürüm yapılmalıdır. Daha sonra dikilecek araziye tohum yatakları hazırlanmalı, lavanta için uygun olan iklim koşulları ve toprağın hazırlanmasından sonra lavanta fideleri dikilmelidir. Fideler dikildikten sonra ise mutlaka can suyu verilmelidir.
Lavanta sulama ve gübreleme işlemi
Lavanta bitkisi dikildikten sonra toprakla olan bağının güçlenmesi için belirli aralıklarla 3-4 kez sulanması gerekir. Daha sonraki yıllarda bu bitkinin bu kadar çok suya ihtiyacı olmayacaktır. Bu muhteşem kokulu bitkinin toprağına, yaklaşık 2-3 yılda bir ahır gübresi verilebilir. Bu durum toprak koşullarını iyileştirmek amacıyla yapılır.
Araziye ekilen lavanta bitkisinin ise, ekim ayından sonra etrafında çıkacak yabancı otların gelişmesi engellenmelidir.
Lavanta budama işlemi
Ara sıra budanmaya ihtiyacı olan lavanta bitkisini budama işlemi, bitkiyi güçlendirmek ve rahatlatmak amacıyla yapılır.
Lavantayı rahatlatmak için yapılan temizlik budamaları, bahar aylarında yeni uzayan filizlerin alınmasıyla yapılır. Bu sayede bitki daha düzgün gelişir ve çok daha güçlü olur gürleşir. Yazın, gelişmeyen ufak kalan dallar dipten kesilmelidir. Sonbahar mevsiminde ise bozulmuş olan çiçeklerin uç dalları ve kurumuş dallar kesilerek temizlenmelidir.
Güçlendirmek için yapılan budamalar ise, aralık ayının sonlarına doğru bitkinin tüm dalların tepe kısımlarından yaklaşık olarak 10 cm kadar kesilerek yapılır. Bu sayede bitkide bulunan besin ve enerji bitkinin köklerine iner ve burada depolanır. Kış mevsiminin sonunda ise, bitkinin bütün dalları 10 cm'den daha çok olacak şekilde kısaltılmalıdır.
Lavanta çoğaltma işlemi
İlkbahar mevsiminde gece sıcaklıklarının 12 derecenin zerine de olduğu zamanlarda lavanta bitkisinden alınan dallar direkt olarak toprağa dikilerek çoğaltma işlemi yapılabilir. Bitkiden çelikleri almadan yaklaşık bir gün evvelinde dikilecek uygun bir kap ve toprak ayarlanmalıdır.
Çoğaltmak için alınacak dallar genellikle ilkbahar mevsiminde yeni gelişen fakat olgun duran dalların dip kısımlarından ya da bitkinin daha önceki yıl gelişmiş olan yan dallarından gövde ile birleştiği yer ile kesilerek alınır.
Çelikler toprağa ekilmeden toprağın altında kalacak kısımlarının yaprakları temizlenerek dikilmeli ve dikildikten sonra az miktarda su verilmelidir. Yeni dikilen çelikler öncelikle açık havada ve oldukça aydınlık yerlerde tutulmalıdır. Her gün dalın üzerine su püskürtülmeli ve toprak kurudukça sulama yaparak çelik güçlendirilmelidir. Dalda yeni gelişimler oluşuyorsa bitkiniz kökleniyor demektir. Dallar gelişmeye başladıktan yaklaşık 20 gün sonra ise lavanta bitkinizi asıl dikeceğiniz yere alabilirsiniz.
